Przewodnik po szczepieniach

Opublikowano przez

Szczepienia ochronne przed podróżą są w dużej mierze indywidualnym wyborem. Niektóre kraje bezwzględnie wymagają szczepienia przeciwko żółtej febrze, wszystkie pozostałe są tylko szczepieniami zalecanymi. Kiedy sprawdzałam tabelki szczepień zalecanych planując wycieczkę do Azji podliczenie kosztu wszystkich szczepionek sprawiło, że włosy zjeżyły mi się na głowie. Zaczęłam zastanawiać się, co jest mi potrzebne, co może się przydać, a co jest tylko zbędną fanaberią. Sporo czytałam o chorobach tropikalnych, o sposobach przenoszenia się chorób, którym zapobiegają dostępne szczepionki i o metodach ewentualnego leczenia. Nie da się jednoznacznie stwierdzić, które szczepionki są niezbędne. To musi być indywidualna, jak najlepiej przemyślana decyzja, skonsultowana z lekarzem medycyny podróży. Stawianie na szali z jednej strony własnego zdrowia, a z drugiej skąpstwa i chęci oszczędzenia pieniążków, może szybko okazać się dla nas zgubne w skutkach albo doprowadzić do bankructwa.

Poza przyjęciem szczepionek, w ramach profilaktyki najlepiej byłoby unikać lokalnego ulicznego jedzenia, wszystko przegotowywać, wyparzać, a znając warunki sanitarne i sposób obchodzenia się z żywnością w knajpach (również tych dla turystów) – najlepiej nic nie jeść i nie wychodzić z klimatyzowanego hotelu. Albo nie wyjeżdżać. Oprócz zachowania zdrowego rozsądku w podróży warto zapoznać się przed wyjazdem z charakterystyką chorób, żeby nie były to tylko obco i groźnie brzmiące nazwy. Czytać, dowiadywać się, znać możliwe źródła zakażenia, objawy i skutki uboczne oraz sposoby leczenia. I przede wszystkim myśleć. Jeśli coś jest nie tak z naszym zdrowiem – nie lekceważyć objawów. Ale też nie wpadać w paranoję i cieszyć się wyjazdem.

Po przydługim wstępie podzielę się z Wami informacjami o tym, na co się zaszczepiłam, na co nie i dlaczego. Podam też orientacyjne koszty szczepienia w szpitalu Jana Pawła II w Krakowie, z którego usług korzystałam i który jest jednym z najtańszych w regionie.

ChorobaInformacje o chorobieInformacje o szczepionceMoja decyzja
WZW AJedna z częstszych chorób, przenoszona drogą pokarmową. Ryzyko zarażenia istnieje też w Europie, w miejscach o wątpliwej czystości jest oczywiście większe. W wielu krajach Europy należy do szczepień obowiązkowych. Leczy się poprzez ścisłą dietę, którą stosuje się przez ok pół roku. Przez rok należy praktycznie całkowicie zrezygnować z alkoholu! Objawy mijają po ok 1,5-3 miesięcy.2 dawki, kolejna po 6 m-cach, ochrona już po pierwszej dawce; po pełnym cyklu ochrona do końca życia Cena 1 dawki to 170 zł Alternatywą jest szczepionka skojarzona WZW A i  B, cena 180 zł/ dawka. Przyjmujemy 3 dawki, kolejne po 1 i 6 m-cach. Ochrona po drugiej dawce.Tak, zaszczepiłam się. Podobno choroba ta występuje ok 1000 razy częściej niż np. dur brzuszny, było to pierwsze szczepienie jakie zrobiłam, ponieważ jest największa szansa, że spotkam się z tą chorobą.
WZW BŻółtaczka wszczepienna, łatwo złapać ją podczas pobytu w szpitalu w Polsce, a co dopiero w Azji. Szczepienie wymagane przed każdym planowanym zabiegiem chirurgicznym. Od jakiegoś czasu szczepienie to jest w kalendarzu szczepień obowiązkowych. Jeśli nie jesteśmy pewni, czy mamy odporność, za 20 zł możemy zbadać przeciwciała z krwi, wyniki są kolejnego dnia.3 dawki, po 1 m-cu i po 6 m-cach, każda po 50-70 zł, w zależności od producenta Dostępna jest też szczepionka skojarzona z WZW A Po pełnej kuracji ochrona jest na całe życie.Nie – okazało się, że już byłam szczepiona i mam wystarczający poziom odporności.
TężecPaskudna choroba, często śmiertelna, którą łatwo zarazić się kiedy zabrudzimy ranę ziemią. W podróży o rany nie trudno, o brud również, więc bez sensu ryzykować. Szczepionka należy do tych obowiązkowych, jako dzieci przeszliśmy cały cykl szczepienia, jednak ochrona od ostatniej dawki utrzymuje się przez 10 lat, a jeśli minęło więcej niż 5 lat od ostatniego szczepienia po zranieniu zaleca się przyjęcie szczepionki. Ostatnią dawkę wg kalendarza przyjęliśmy mając 18 lat, warto więc powtórzyć szczepienie przed wyjazdem.Szczepienie obowiązkowe, w dzieciństwie 3 dawki Jeśli mamy więcej niż 28 lat i od 18 roku życia nie szczepiliśmy się na tężec najprawdopodobniej musimy powtórzyć cały cykl Koszt to 35 zł/ dawka Dostępne są też szczepionki skojarzone z polio i błonicą lub dodatkowo z krztuścemTak. Z pewnych względów nie przyjęłam przypominającej dawki szczepionki w wieku 18 lat, wcześniejszą szczepionkę wg kalendarza zrobiłam mając 14 lat, teraz zanim skończyłam 24 lata był ostatni moment by przyjąć dawkę przypominającą i nie musieć powtarzać całego cyklu. Zdecydowałam się na szczepionkę skojarzoną błonica, tężec, krztusiec, polio w cenie 160 zł.
Dur brzusznyCiężka choroba, którą najłatwiej zarazić się od brudnej wody lub nieumytych owoców. Skutkiem jest biegunka i bardzo wysoka gorączka. Niezbędna jest długa antybiotykoterapia i leczenie szpitalne. Czas rekonwalescencji, o ile nie wystąpiły powikłania, to około miesiąc.Wymagana jest jedna dawka szczepionki, cena to 200 zł Odporność na ok 3 lata, szczepionka zmniejsza ryzyko zachorowania o ok. 90%Tak, koszt nie jest zbyt wysoki, a znam kilka historii osób, które chorowały na dur. Choroba pojawia się znienacka, więc może nas zaskoczyć wszędzie
CholeraChoroba, którą zarażamy się od wody skażonej   odchodami nosiciela. Jeśli leczenie jest prawidłowe śmiertelność wynosi ok 1%, jeśli nie podejmiemy kuracji mamy 50% szans. Objawia się biegunką życia (podobno nawet 30 l dziennie!) i wylęga się w 2-3 dni. Cholera pojawia się ogniskami – jeśli zostanie skażone źródło wody, choruje cała okolica. Leczy się głównie poprzez nawadnianie organizmu i wyrównywanie poziomu elektrolitów.Wymagane 2 dawki, druga po miesiącu, odporność zyskujemy po tygodniu od drugiej dawki Szczepionkę przyjmujemy doustnie Cena to ok 200 zł za dawkę Ważność dwa lata Skuteczność to ok 80% do 6 m-cy a potem ok 60%Nie, choroba najczęściej występuje w ogniskach, o których możemy dowiedzieć się od miejscowych i ominąć daną okolicę lub zachować specjalne środki ostrożności. W niektórych krajach szczepionka ta jest zarejestrowana również jako szczepionka przeciwko e-coli, bakterii będącej główną przyczyną biegunek podróżnych- może to być argument za jej przyjęciem.
WściekliznaChoroba przenoszona przez chore zwierzęta. Można zarazić się przez ugryzienie lub kontakt ze śliną chorego zwierzęcia. Po wystąpieniu objawów choroba nieuleczalna, zawsze śmiertelna, najczęściej w ciągu 7 dni od wystąpienia objawów. Okres wylęgania się jest długi, ok 2 miesiące. Jeśli nie byliśmy szczepieni, a mieliśmy kontakt z chorym zwierzakiem, musimy przyjąć surowicę i 5 dawek szczepionki w ciągu miesiąca (1-3-7-14-30 dni) i 6 dawki po 3 miesiącach, cykl należy rozpocząć do 10 dni od ugryzienia, co umożliwi organizmowi zbudowanie odporności przeciwko chorobie. Najniebezpieczniejsze są ugryzienia w głowę i szyję- wtedy szczepienie musimy rozpocząć jak najwcześniej. Kiedy chory był szczepiony nie podaje się surowicy, a jedynie przypominająco 2 dawki szczepionki w odstępie 3 dni po ukąszeniu. Ranę należy przemyć wodą z mydłem i zdezynfekować.Wymagane są trzy dawki szczepionki Kolejne bierzemy po 1 i 4 (ewentualnie 3) tygodniach, odporność mamy po 3 tygodniach od ostatniej dawki Cena to ok 150 zł/dawka Po roku i każdych 5 latach należy przyjąć dawkę przypominającąJest to jedna z droższych szczepionek, a mimo to niezbędny jest kontakt z ośrodkiem zdrowia jeśli wystąpiło ryzyko zachorowania. Głównym problemem jest to, że jeśli nie zaszczepiliśmy się, to musimy znaleźć surowicę, która jest droga i nie wszędzie dostępna. Musimy tak przeorganizować podróż, by mieć dostęp do apteki w dniach, w których wypadają nam kolejne dawki szczepienia. Mamy nadzieję, że w Azji Południowo-Wschodniej szczepionki są tańsze i w razie potrzeby dość łatwo dostępne.
Japońskie zapalenie mózguChoroba wirusowa przenoszona przez komary. Okres inkubacji to 1-2 tygodnie. Zwykle przebiega bezobjawowo, jedynie 1% przypadków z przebiegiem ciężkim i wtedy śmiertelnością ok 30%. Wbrew nazwie, poza Japonią występuje w Azji Południowo-wschodniej, na Dalekim Wschodzie, w Malezji, w Indiach, Nepalu, na Sri lance.Szczepionka wymaga 3 dawek, kolejne po 7 i 30 dniach Koszt jednej to ok 300zł Ważność 3 lata, potem niezbędna dawka przypominającaTo jedna z wielu chorób przenoszonych przez komary i jedyna, na którą jest dostępna szczepionka. Nawet jeśli zaszczepimy się na zapalenie mózgu wciąż musimy chronić się przed ukąszeniami ze względu na malarię czy dengę, które występują znacznie częściej. Nie szczepiliśmy się więc, postanowiliśmy zaufać środkom z DEETem.
Żółta febraSzczepienie często wymagane przy wjeździe do wielu krajów Afryki i Ameryki Południowej. Jest przenoszona przez komary. W Azji choroba ta nie występuje.Jedna dawka na 10 lat Cena ok 190 złSzczepienie nie należy do grupy szczepień zalecanych w rejonach, w których obecnie jesteśmy, nie braliśmy go więc w ogóle pod uwagę.
PolioChoroba wirusowa, przenoszona drogą pokarmową oraz przez kontakt z nosicielem. Zwykle rozwija się bezobjawowo. W zależności od przebiegu choroby może prowadzić do zapalenia opon mózgowych, trwałego porażenia, najczęściej kończyn dolnych, a nawet do śmierci w wyniku zapalenia mózgu. Leczenie prowadzi się objawowo – głównie fizykoterapia i rehabilitacja. Choroba endemicznie występuje m.in. w Indiach, Afganistanie i Pakistanie, ale pojawia się też w Rosji, Turkmenistanie i krajach afrykańskich.Cena 80 zł/dawka Możemy też wziąć szczepionkę skojarzoną z tężcem i błonicą za 125 zł lub dodatkowo z krztuścem za 160zł Szczepienie przyjmuje się obowiązkowo w dzieciństwie, ale przed podróżą należy wziąć dawkę przypominającąTak, choroba jest paskudna i często pozostawia trwałe skutki – trudności z poruszaniem możemy mieć do końca życia. Warto rozważyć szczepionkę skojarzoną z tężcem i błonicą.
BłonicaWystępuje w Afryce, Ameryce Południowej i Środkowej, Azji Południowo-Wschodniej, na bliskim Wschodzie, w krajach byłego ZSSR. Przenoszona drogą kropelkową i przez kontakt z nosicielem. Atakuje błony śluzowe gardła, krtani lub nosa. Leczenie prowadzi się przez podanie surowicy i ewentualnie antybiotyków. Może prowadzić do śmierci, najczęściej przez uduszenie się.Szczepienie należy do szczepień obowiązkowych Przed podróżą należy przyjąć dawkę przypominającą Koszt to 55 zł Najlepiej przyjąć szczepionkę skojarzonąSzczepienie przeciwko samej błonicy się nie opłaca – szczepionka skojarzona z tężcem kosztuje tyle samo, a bardziej rozbudowane wersje są również tańsze niż osobne szczepienie na poszczególne choroby. Tak, zaszczepiłam się, leczenie jest trudne, choroba rozwija się paskudnie, a koszt szczepienia jest niewielki.

Mam nadzieję, że ta tabelka pomoże Wam usystematyzować wiedzę i podjąć decyzję, w które szczepionki według Was warto zainwestować, a które odpuścić. Mam nadzieję, że moje wybory okażą się właściwe. Niezależnie od podjętych przez Was decyzji życzę Wam dużo zdrowia w podróżach!

Blog domowy – warto poczytać